Kullanmak zorunda olduğu ilacı bulamayan yurttaşın sıkıntısı gazetelere, televizyonlara haber oldu. Bazı ilaçların bulunmama nedeni olarak da zam beklentisi gösterildi. Bir süre sonra –dolardaki artışa bağlı olarak- ilaç fiyatları yükselecek diye firmalar ilaç üretmiyor, depolarındaki ilaçları piyasaya vermiyor. Kanaat bu!
Tatsız bir durum tabii.
Eczanede ilaç bulunmuyor. İlacın hastaya ulaşması sürecinde eczane son durak. İlaç, eczaneye depodan geliyor. Eczaneler istenilen ilaç depodan gelmediği için “yok” diyorlar.
Depolar ne diyor?
-    Firmalardan ilaç gelmiyor!
Firmalar ne diyor?
İşte, İEİS, yani İlaç Endüstrisi İşverenleri Sendikası, bu aşamada devreye giriyor ve diyor ki:
- İlaç sevkiyatında aksama olmadı.
Yani “sıkıntının sorumlusu biz değiliz.”
Bu açıklamadan sonra doğal olarak sıkıntının depolardan kaynaklanmış olabileceği akla geliyor.
Ne var ki, ilaç konusunda depoların böyle bir “suç”a kalkışmaları pek kolay değil. Bugün stokladığı ilaçları fiyatları arttığında nasıl elden çıkaracak? Barkot sistemi var. Depoya ne kadar ilaç girdiyse o kadar ilaç çıkmak zorunda.
Bugün “yok” denilen ilaçlar gerçekten birilerinin elinde stoklanmış ise sistem bunun yerini hemen bulur. Sistemin düzgün çalıştığını varsayarak diyebiliriz ki, depocular ellerinde stok sayılabilecek miktarda mal bulundurup da “yok” diyemezler.
Peki nasıl oluyor?
Aslında İEİS, açıklamasında ipucu veriyor, şu cümleyi kullanıyor:
“…ulusal ve çokuluslu firmalardan oluşan 51 üyeyi temsil etmekteyiz.”
İEİS’nin açıklamasındaki “ilaç sevkiyatında aksama olmadı” sözü, bugün piyasada bulunmayan ilaçlar İEİS üyesi 51 firmanın ürünleri değil, diye yorumlanabileceği gibi, “kıstık, ama sevkiyatı durdurmadık” diye de yorumlanabilir. Tabir caizse ticari bir olayda diplomatik bir dil kullanılmış. Fluluk var!
O bulunmayan ilaçları hangi firmaların ürettikleri belirtilmemiş.
Tabii ki, ilaç sektörünün içindekiler –devlet dahil- ilaçları da imalatçılarını da yahut ithalatçılarını da biliyorlar. Bilinen adreslerin üzerine gidilmediğine ya da gidilemediğine göre, hayli derin bir sorun yaşandığını söyleyebiliriz.
Geldiğimiz noktada, öyle ilaçlar var ki, katkı payı oranları tersine döndü. Yüzde 60’ını hasta ödüyor. SGK’nın ödediği de katkı gibi kalıyor.
İlaçtaki asıl sıkıntı kuşkusuz Dolar’ın baş döndürücü yükselişinden kaynaklanıyor.  Ve bu dikey yükselişi kontrol etme gücümüzün olmamasından!
Zaten İEİS ve AİFD açıklamalarında söylenmek istenren de bu değil mi?