Sağlık alanındaki kongre ve bilimsel toplantıların ana sponsorları genellikle ilaç firmalarıdır. Kongrelere verilen destekleri bir kenara ayıralım.
Hekimlere yönelik “son gelişmeler hakkında bilgilendirme” amaçlı toplantılar için birkaç söz etmenin gerekliliğine inanıyorum. Bu tür toplantıları düzenleyen firmalar ciddi masraflar yapıyorlar. Gün oluyor yabancı bilim insanları konuk ediyorlar.
Herhalde yararını görüyorlar ki bu tür masrafları göze alıyorlar. Tabii herhalde hekimler de yararını görüyorlar ki bu tür toplantılara katılıyorlar.
*
İlaç firmaları ya doğrudan kendileri ya da birlikte çalıştıkları halkla ilişkiler firmaları aracılığıyla bu toplantıları medyaya duyurmaya özen gösterirler.
Bu tür toplantılarla ilgili olarak medya ilişkilerinde garip bir anlayış hakimdir; yapılan duyurularda düzenlenen toplantıya ilişkin eylem bilgisi verilir ama içerik verilmez. Üzerinde söz etme gereği duyduğum husus da budur.
Bir toplantının nerede ne zaman yapılacağı, konusunun ne olduğu, kimlerin katıldığı, nelerin nasıl yapıldığı bilgisi gazeteci için önemlidir. Ama bir bilimsel toplantının ne zaman nerede yapıldığından çok daha önemli yanı orada ortaya konulan veriler, verilen bilgilerdir.
Bu tür toplantılarla ilgili haberlerde ortaya konulan yeni bilgileri, araştırma sonuçlarını, toplumun yaşamını etkileyecek verileri duyurmak önemlidir. Sponsor olan firma, yaptığı açıklamada kendi adının geçmesini yeterli görebilir, ama, bir halkla ilişkilerci medyaya bilgi aktarırken kendini bir haberci yerine koymak zorundadır.
Şunu açıkça ifade edeyim; toplantının hangi firma tarafından düzenlendiği –özgün konumlar dışında- gazeteci için çok zaman hiç önem taşımayabilir. Gazeteci için topluma verilen mesaj önemlidir. Açıklanan bilimsel verinin hangi ilaç firmasının sponsorluğunda düzenlenen bir toplantıda konuşulduğu bilgisini gazeteci veriyorsa, haberin kaynağına saygı gösterme geleneğine bağlılığından veriyordur. Gazetecinin işi ilaç firmasının reklamını yapmak değil.
Ama öyle metinler geliyor ki, sponsor firma toplantıyı değil sadece kendini anlatıyor.
*
Eğer bir firma düzenlediği toplantının duyurularında ifade edildiği gibi gerçekten “sosyal sorumluluk” anlayışıyla bu işi yapıyorsa, lütfen buna uygun davranmayı da bilsin. Bir bilimsel toplantı haberinde düzenleyenin adı sadece “filan firmanın desteğiyle düzenlenen…” cümlesinde geçer.
Sponsor firma “Biz toplantı düzenledik haberimiz neden çıkmadı?” sorusuna sıkışıp kalma yanlışından kendini kurtarmalı. Yapılan işin bir “haberci” tarafından “haber değeri” taşıyan ögeler içeren bir metinle duyurulması sağlanmalı.
*
Halkla ilişkileri meslek edinmiş olan kişilerin de ilan ve duyuru metni yazmakla yetinmeyip toplantının derinliğini ortaya koyabilecek içerikte haber yazma becerisi göstermeleri gerekir. Bunu yaparken de abartılı ifadeler kullanmadan bilimsellik olgusuna uygun davranılmalı.
Yazık; “bilimsel” tanımlı o kadar toplantı yapılıyor, yapıldığı bilgisi geliyor; ama bunlara ilişkin içerik ya hiç gelmiyor ya yarım yamalak geliyor. Birkaç usta halkla ilişkiler firmasının el attığı işler dışında gönderilenler maalesef işe yaramıyor.
Bunun en kolay yolu dijital ortama aktarılmış konuşma metinlerini göndermektir. Haber yazma becerisini gösteremeyenler hiç değilse bunu yapsınlar.
Şu husus unutulmamalı; hiçbir yayın kuruluşunun her toplantıyı izleyecek sayıda çalışanı yoktur. O nedenle firmaların gönderecekleri “bilgi içeren” açıklamaların yayınlanma olasılıkları yüksektir.