Türkiye'de uyku bozukluğu olan insan sayısı hızla artıyor. Türk Uyku Tıbbı Derneği'ne göre Türkiye'de uyku sorunu olan hasta sayısı 2 milyonu buluyor. Bu hastaların tanısının konulabilmesi için uyku laboratuvarlarına başvurmaları gerekiyor. Ancak Türkiye'de sayısı 100'ün üzerinde uyku laboratuvarı olmasına rağmen ulusal ve ulaslararası standartlara uygun 35 merkez bulunuyor. Bunlardan da yalnızca 17 merkez beş yılda bir Türk Uyku Tıbbı Derneği tarafından akredite ediliyor. Kamuya ait uyku laboratuvarlarına başvuran vatandaşların randevu süreleri ise 3 ay ile 1 yıl arasında değişiyor.

Philips’in desteği ile düzenlenen, Uyku Bozuklukları Basın Toplantısı'nda konunun uzmanları uykuyla ilgili sorunları tanı ve tedavideki gelişmeleri ele aldılar.  Toplantıya Dünya Uyku Federasyonu Başkanı Dr. Clete Anthony Kushida, Türk Uyku  Tıbbı Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Oya İtil, Türk Uyku Tıbbı Derneği Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Fuat Özgen, Türk Uyku Tıbbı Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Murat Aksu ve  Philips Orta Doğu Avrupa, Orta Doğu Türkiye & Rusya / Orta Asya Uyku ve Solunum Hizmetleri İşletme Müdürü Marc Krueger katıldı.

En az 10 saniye ve üzeri süre boyunca solunumun durması olarak kabul edilen uyku apnesinin
erken dönemde tedavi edilmezse ileride kanser, kalp, inme, yüksek tansiyon ve felce sebep olabildiğine işaret edildi. Horlama, uykuda nefes durması,  gündüz çekilen yorgunluk, uykudan rahat bir şekilde uyanamamak ve gündüz ne kadar çok uyusa da  uykusunu alamadan uyanmanın uyku bozukluklarının en önemli belirtileri olarak sıralandı.

UYKU BOZUKLUĞU ERKEKLERDE YÜZDE 10 KADINLARDA YÜZDE 20

 Türk Uyku Tıbbı Derneği Başkanı Oya İtil, konuşmasında Türkiye'deki uyku bozuklukları sıklığı hakkında bilgi verdi:

“Derneğimizin 2010 yılında yaptığı çok merkezli çalışmada Türkiye’de toplam 5021 (2598 kadın,
2423 erkek, yaş ortalaması: 40.7)kişiye anket uygulandı. Uykuda solunum bozukluğu ( USB ) riski
erkeklerde % 11.1, kadınlarda ise % 20.2 gibi daha yüksek oranda bulundu. Kadın cinsiyet, ileri yaş,
sigara içme durumu, düşük eğitim düzeyi ile Uykuda Solunum Bozukluğu görülme oranı ilişkili bulunmuştur.  Kadınlardaki artan obezite oranları bu durumu açıklayabilir. Menopoz uykuda solunum bozukluğu riskini arttırır. Hormon tedavisi görmeyen postmenopozal kadınlarda hafif derecede uykuda solunum bozukluğu % 9.7, premenopozal kadınlarda ise % 3.2 oranında görülür.  İlk kez, iki ayrı çalışma da insanlarda uyku apnesi ve kanser arasında bir bağlantı  bulundu. Çalışmalardan biri Wisconsin Üniversitesi'nde yapıldı. Araştırmacılar obstrüktif uyku apnesi ve kanser ölümleri arasında olası bir ilişkiyi araştırmak için uzun vadeli, kapsamlı bir uyku çalışması verileri kullandılar. 1522 erkek ve kadının, uyku ve sağlığı ile ilgili verileri 22 yıl boyunca takip edildi ve sonuçlar derlendi. Hafif uyku apnesi varlığı olan grupta kanserden ölüm riski yüzde 10 artış ile ilişkili bulunmuştur. Orta uyku apnesi olanlarda kanser ile ilişkili ölüm riskinin iki kat daha arttığı bulunmuştur. Şiddetli uyku apnesinde, kanserden ölüm yaklaşık beş kat artış ile ilişkilendirilmiştir. İspanya’da yapılan çalışmalarda melanom tümörünün normal ve düzenli oksijen solunumu olan farelere göre oksijen yoksunluğu olanlarda daha çabuk büyüyüp yayıldığını bulmuşlardır.”

DÜNYADA UYKU BOZUKLUĞU GÖRÜLME SIKLIĞI

Dünya Uyku Federasyonu Başkanı Dr. Clete Anthony Kushida yaptığı konuşmada uyku bozuklukları için geliştirilen maskelerle ilgili gelişmeler hakkında bilgi verdi. Sabit bir basınçla hava veren maskeler yerine değişken basınçla hava veren yeni tip maskeler üretildiğini bunun da hasta konforunu artırdığını, kullanım süresini uzattığını söyledi. Dr. Kushida şöyle konuştu:

“Atina'dan gelen bir araştırma var. Uyku maskelerini 6 ay kullanan kişilerde yağ kitlesinin azaldığını gösteren çalışmalar var. Hongkong’da tahmini olarak erkeklerin %4.1’ü, Kore’de orta yaş erkeklerin %27’si,  kadınların %16’sının uyku apnesi sorununu yaşıyor. Hindistan’da 35-65 yaş aralığındaki erkeklerin %19.5’inde uyku apnesi sorunu var. Amerika’da yaşayan Afro-Amerikan, caucasianlar ve Afro-Amerikan olmayanlar arasında yapılan uyku sağlığı çalışmasına göre 25-65 yaşlarında Afro-Amerikanlar’da Afro Amerikan olmayana göre hastalık iki katı daha az görülüyor. Ancak Afro-Amerikan ve caucasian’lar arasında  bir farklılık bulunmuyor.”

UYKU BOZUKLUĞU KADINLARDA, İŞSİZLERDE, BOŞANMIŞ VE DULLARDA DAHA YÜKSEK
Uyku Tıbbı Derneği Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Fuat Özgen, sözlerini şöyle sürdürdü: ”Kadınlar erkeklere göre yaklaşık iki kat daha fazla uykusuzluk tanısı alıyor. Uykusuzluk semptomlarıyaşla beraber artıyor. (65 yaşın üzerinde yaşlı bireylerde uykusuzluk semptomu sıklığı% 50’lere ulaşır). Düşük gelir ve eğitim düzeyine sahip bireylerde uykusuzluk sıklığı  artıyor. İşsizlerde, çalışanlara göre daha sık, ayrı yaşayanlar, boşanmış ve dullarda da daha sık görülüyor. Bir araştırmada insomniyaklarda3.5 yıl içinde (insomniolmayanlara göre) depresyon gelişiminin 4 kat, anksiyete bozukluğu gelişiminin 2 kat, madde kötüye kullanımı ya da bağımlığının da 7 kat fazla görüldüğü belirlenmiştir.”

UYKU APNESİ İŞ KAZASI NEDENİ
Türk Uyku Tıbbı Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Murat Aksu ise ise iş kazalarıyla uyku apnesinin bağlantısı hakkında bilgi verdii: 

“Uyku apneli kişiler, çalışma hayatında hata yapmaya eğilimli olan ve bu nedenle iş kazaları ile daha çok karşılaşan kişilerdir.  Özellikle dikkat gerektiren ve sürekli aktif durumda olunması gereken mesleklerde çalışan kişilerde uyku  apnesi daha çok iş kazalarına yol açıyor. Ayrıca vardiyalı işlerde çalışanlarda da bu tablo daha şiddetli ve sık oluyor. Tüm epidemiyolojik verilerde erkeklerde uyku apnesinin daha sık görüldüğü saptanmıştır. Bu  nedenle uyku apnesine bağlı iş kazaları erkeklerde daha sık görülmektedir. Ankara ve Kayseri'de yapılan iki çalışma var uzun yol şoförlerinde gündüz uykululuk hali olduğu görüldü: Bugünd ve e tipi  ehliyet almak isteyen ve şişman olan kişilerin uyku laboratuvarına gönderimesi gerekiyor.

YENİ UYKU MASKELERİ HASTA KONFORUNU ARTIRIYOR
Engelleyici uyku apnesi ve tedavi edilmemiş apnenin sebep olduğu yol ve iş kazaları, uzun dönemde
kardiyovasküler hastalıklar ve diyabet riskiyle ilgili farkındalığın Türkiye’de hala çok az olduğunu
belirten Philips Uyku ve Solunum Hizmetleri İşletme Müdürü (Orta Doğu Avrupa, Orta Doğu Türkiye & Rusya/  Orta Asya) Marc Krueger ise, “Philips hastalara en uygun ve rahat tedavinin uygulanması için medikal topluluklara tanı ve tedavi çözümleri geliştiriyor” dedi.