Bir görme bozukluğu olan ve yaşlılık hastalığı sanılan kataraktın her yaşta görülebileceği, her 2000 bebekten birinde doğumsal katarakt olduğu belirtiliyor. Katarakt operasyonla giderilebiliyor.

Anadolu Sağlık Merkezi Göz Sağlığı Direktörü Prof. Dr. Sarper Karaküçük, katarakt hakkında bilgi verdi.

KATARAKT NEDİR?

“Göz içi merceği, göz bebeğinin hemen arkasında yer alan ve mercimeğe benzeyen şeffaf bir yapıdır. Katarakt, bu şeffaf yapının matlaşarak ışığı daha az geçirmesi, yani görmeyi zorlaştırmasıyla oluşan bir durumdur.”

BEBEKLERDE BİLE GÖRÜLEBİLİR

“Kataraktın pek çok farklı nedeni olabilir. En sık görülen neden, ileri yaşla birlikte lens liflerinin matlaşmasıdır. En çok ileri yaş gruplarında görülse de aslında her yaşta karşılaşılabilen bir durumdur. Örneğin, gençlerde bir metabolik hastalığa bağlı olarak görülebiliyor. Bazen bebeklerde dahi görülebilen (doğumsal) katarakt; diyabetlilerde, uzun süre kortizonlu ilaç kullanan hastalarda, göze gelen darbelerden sonra ya da göze ait uveit, glokom gibi hastalıklardan sonra da ortaya çıkabiliyor. Tüm bunların yanı sıra çevresel etkenler, ultraviole ışınları, radyasyon, hava kirliliği ve beslenme gibi pek çok nedenden de söz etmek mümkün. Kataraktlı hasta, görmesinde azalma hisseder. Bazen yakın bazen uzak görme bozulur, gözlük numaraları sık sık değişir. Katarakt ilerledikçe tüm mesafelerde görme bozularak kalitesiz hale gelir. Renklerde soluklaşma ve sararma olabilir. Hatta gece görüşünde de sorunlar başlar. Dolayısıyla kişinin sosyal hayatı artık daha zordur.”

KATARAKT OPERASYONU

“Kataraktın ilerlemesini durduracak ya da iyileşmesini sağlayacak bir ilaç ya da gözlük tedavisi yok. Şu an için tek tedavi seçeneği cerrahidir. Cerrahi olarak yapılan işlem, matlaşmış ve kataraktlı göz içi merceğinin ameliyatla alınarak yerine suni göz içi merceğinin konması şeklindedir. Fako diye adlandırılan bu ameliyatta, saniyede 40.000 defa titreşim yapan ultrasonik ses dalgaları ile çok küçük bir bölgeden göz içine ulaşılarak kataraktlı lens eritilebiliyor. Ardından, en son teknolojiyle üretilen, hastaya en uygun göz içi merceği (yapay lens) katlanarak içeri yerleştiriliyor. Son zamanlarda “akomodatif lens” denilen uzak ve yakını net görebilen, her türlü kırma kusurlarına en uygun lensler de kullanılmaya başlandı. Lens kapsülü içine yerleştirilecek farklı tipte lenslerle ilgili araştırmalar da dünyada devam ediyor.”

ERKEN DÖNEMDE TEDAVİ DAHA KOLAY

“Cerrahi müdahale zamanlaması için belirli bilimsel kriter olmakla birlikte, pratikte, hastanın görmesindeki azalma da önemli bir kriterdir. Erken dönemlerde yapılan ameliyatların, gecikmiş vakalara göre daha kolay olduğu unutulmamalıdır. Cerrahi müdahale, hastaya ait bir özellik olmadığı sürece lokal anestezi ile yapılabiliyor ve genellikle yarım saati geçmiyor. Hasta ameliyattan sonraki gün, birinci hafta ve birinci ay kontrole çağırılırken, birinci ayın sonunda büyük oranda iyileşme sağlanıyor.”

GÖRÜLME SIKLIĞI

“Katarakt, Afrika ülkelerinde ve Hindistan’da daha sık görülen bir sorundur. Bunun sebebi, özellikle bu ülkelerdeki beslenme koşullarının bozukluğu ve geç teşhis ile buna bağlı komplikasyonlar olarak gösterilmektedir.

 Eldeki veriler değerlendirildiğinde, kataraktın

55-65 yaş arasında %4-10

65-74 yaş arasında %15-25

75 yaş + %40-45 oranında görüldüğü anlaşılıyor.

Doğumsal katarakt, yaklaşık olarak her 2000 bebekten birinde görülüyor.