Türkiye'nin sigarayla ilgili bitmeyen imtihanı sürüyor. Sağlık Bakanı Recep Akdağ'ın ve bu konuya gönül vermiş bilim insanlarının çabalarıyla Türkiye'de tütün kullanımı yasayla kapalı mekanlarda yasaklandı. Bir süre sıkı denetimler sürdü. Ama son yıllarda Sağlık Bakanlığı hastanelerindeki kantinlerde bile sigara içiliyor maalesef. Alışveriş merkezleri, restoranlar bu konuda kasıtlı olarak ihmalkar davranıyor.

Hele eğlence mekanlarında durum daha da vahim. Birçok işletme cezayı göze alıyor, parasını ödüyor, kendince müşteri kaçırmamak için bir formül yaratıyor.

İşin bir de nargile tarafı var. En eğitimli insanlar bile nargilenin sigaradan daha zararsız olduğu yalanına inanırken bilimsel gerçekler çok karanlık bir tabloyu ortaya koyuyo
Prof. Dr. Elif Dağlı'nın başkanlığını yaptığı Sağlığa Evet Derneği, İstanbul’da 128 nargile işletmesinde yapılan bir bilimsel çalışmanın sonuçlarını açıkladı ve halkı uyardı.  


Prof. Dr. Elif  Dağlı yapılan araştırma ile ilgili şu bilgileri paylaştı:
“İstanbul’da, Tütün ve Alkol Düzenleme Kurumu tarafından nargile sunum ruhsatı verilmiş 128  işletme, Sağlığa Evet Derneği üyesi Prof. Dr. Pınar Ay’ın yönettiği bir araştırma ile incelendi. Araştırmada incelenen işletmelerin %73.4'ünde sigaranın, %78'inde ise nargilenin kapalı alanda içildiği saptandı. Oysa 6487 sayılı kanun hükümleri, içeriğine bakılmaksızın nargile kullanımını tüm kapalı alanlarda yasaklamıştır. Öte yandan ilginç olarak Tütün ve Alkol Düzenleme Kurumu tarafından ruhsatlandırılan bu işletmelerin %43’ünde hiç açık alan bulunmamaktadır. Söz konusu kanun hükümlerine göre kapalı alan sayılan ‘açılır-kapanır’panellerle ayrılmış bölümler ise işletmelerin %69’unda saptanmıştır. Oysa bu işletmelerin hiçbirisine ruhsat verilmemeliydi.”

Sanılanın aksine nargilede dumanın suyun içinden geçmesi zararını azaltmıyor. Aksine çoğaltıyor. 100 sigaraya karşılık gelen dumanı ve zehire akciğere kadar ulaştırıyor. Tütün kontrol kanunu uyarınca, nargile üzerine sağlık uyarılarının konulması zorunluluk.
Ancak, Sağlığa Evet Derneği tarafından yapılan araştırmada 128 işletmenin sadece dördünde nargile şişelerinin üzerinde uyarı yazılarının bulunduğu ve bu işletmelerin sadece ikisinde şişelerin üzerinde bulunan uyarı yazıları boyut ve içeriklerinin uygun olduğu saptanmış.

Kanun hükümlerine aykırı olarak işletmelerin % 13'ünde nargile tüketimini özendirme amacıyla süslenmiş renkli nargile şişeleri ve aparatları olduğu tespit edildi. Araştırma, kanunun işaret ettiği yasakları en fazla ihlal eden işletmelerin masa oyunları oynatan (% 85) ve alkol ikram etmeyen işletmeler (% 82) olduğunu gösteriyor.

Sigara ve nargilenin kansere yol açtığı biliniyor. Kanser ise yalnız bir hastanın değil, tüm ailesinin hayatını, ekonomik varlığını yok edecek kadar ağır maliyetlerle tedavi edilebilen bir hastalık. Akciğer kanseri gibi bazı kanser türlerinde ise hala ortalama yaşam süresi beş yılı aşamıyor.

Bütün bunları dikkate alarak Tütün Kontrol Kanunu'nun yine etkili bir biçimde uygulanabilmesi için Sağlık Bakanlığı'nın yeniden acil olarak devreye girmesinde, farkındalık artırıcı projelere ağırlık vermesinde büyük yarar görünüyor.