Suriye’deki savaş ortamı nedeniyle yaşanan kriz, 2.  Dünya Savaşı sonrasındaki en büyük insanlık dramına yol açtı.  En az  5 milyon Suriyeli Nisan 2011 sonrasında ülkesini terk etmek zorunda kaldı. Türkiye ise ülkesini terk eden Suriyelilerin yarısından fazlasını tek başına konuk etme cesaretini ve becerisini gösterdi.

Nüfusu hızla artan bir ülke olarak kendi vatandaşlarının sağlık sorunlarını çözmeye çalışırken bir yandan da göçmenlerin sağlık sorunlarıyla uğraşıyoruz. Bunun da odak noktası Suriyeliler.  Uygulanan açık kapı politikası kapsamında Türkiye’ye giren Suriyelilere geçici koruma statüsü verilmiş durumda. Resmi rakamlara göre 260 bin Suriyeli 10 ilde kurulan 26 barınma merkezinde yaşıyor. Yani Suriyelilerin neredeyse yüzde 90’ı başta büyük iller olmak üzere Türkiye geneline dağılmış durumda.

Suriyelilerin tüm sağlık giderleri  09.09.2013 tarih ve 12816 sayılı 2013/8 genelge ile ücretsiz sağlanıyor.  Sağlık hizmetlerinin yönetimi de Sağlık Bakanlığı işbirliğinde AFAD’a verilmiş durumda. Tedavi giderleri AFAD tarafından afet ve acil durum faaliyetleri ödeneğinden Sağlık Bakanlığına ödenek aktarmak suretiyle karşılanıyor. İlaç giderleri ise Sosyal Güvenlik Kurumu ile anlaşması bulunan eczanelerce kabul edilerek SGK bilgi işlem sistemine (MEDULA) kaydediliyor.

Türk Tabipleri Birliği’nin Göç ve Sağlık isimli yayınına göre çatışmalar çıkmadan önce Suriye’de sağlık hizmetleri oldukça organize bir şekilde yürütülüyordu. Anne ve çocukların sağlığı iyiydi, aşılama oranları yüksekti.  Suriye ilaçlarını kendisi üretiyordu.

Ancak çatışmalarla beraber Türkiye’ye akın eden gruplar günlerce yollarda yayan yürüdüler, yaralandılar, tecavüz başta olmak üzere şiddetin her türlüsüne maruz kaldılar. Bugün yapılan araştırmalar da Suriyelerin birçoğunun ailesinden birini kaybettiğini, travma yaşadığını gösteriyor. Kamplarda olmayanların sağlık hizmetlerinden yararlanmasıyla ilgili değişik sorunlar yaşanıyor. Suriye’de savaş koşullarında daha da tırmanan tifo, hepatit A, çocuk felci, tüberküloz vakalarının  Türkiye’yi de etkilediği biliniyor.

Sığınmacıların yarısından fazlasının 18 yaşın altında olması aşılamanın da çok önemli olduğunu gösteriyor. Gebe ve bebek takibinin yapılmasında sorunlar büyüyor. Suriyeliler kayıtlı oldukları il içinde 1. Basamak olarak Aile Hekimlerine, Toplum Sağlığı Merkezlerince açılmış bulunan Suriyeli Polikliniklerine ve 2. Basamak olarak Sağlık Bakanlığı hastanelerine başvurabilmekte, sevk edilirlerse üniversite hastanelerinde veya özel  hastanelerde tedavi olabiliyor. Yine de Türkiye’nin işi çok zor. Bugüne kadar kendi imkanlarımızla çok ciddi sorunları halletmiş görünüyoruz. Ancak bunlar yeterli değil. Batı’nın çirkin politikalarının darmadağın ettiği Ortadoğu’da sıradan insanların  payına ağır trajediler düşüyor. Türkiye ise bu kirli oyunun oynandığı coğrafyanın komşusu olarak elinden geleni yapsa da Sağlık Bakanlığı’nın göçten önce ortadan kaldırdığını duyurduğu çocuk felci, kızamık, tifo gibi hastalıklarda artış olduğu, dirençli tüberkülozlu hasta sayısının kontrolünün zorlaştığı biliniyor.

Sağlık Bakanı Recep Akdağ ise konuyla ilgili son olarak 500 yeni göçmen sağlık merkezinin açılacağını duyurdu. Belki bu merkezler yaşanan sorunların çözümünde kalıcı bir etki yaratabilir.