Türkiye'de 5 milyon kişinin tekrarlayan kabuslar yüzünden kaliteli uyku uyuyamadığı ve gündüz uyku sorunu yaşadığına dikkat çekildi. Kabusların genellikle 3-6 yaş arasında başladığına dikkat  çeken Uyku Derneği Yönetim Kurulu üyesi Prof. Dr. Derya Karadeniz, "Kabusların genellikle yaş ilerledikçe sıklık ve yoğunluğu azalıyor, fakat 60 veya 70 yaşlarındaki bazı hastalar hâlâ sık ataklar yaşadıklarını anlatıyor. Kâbus bozukluğu uyumaktan korkmaya ve uyku yoksunluğuna yol açıyor" dedi.

Nadiren görülen kabuslar normal kabul ediliyor. Prof. Dr. Derya Karadeniz, ancak kâbusların tekrarlayıcı bir hal alıp, kişinin uykusunu bozmaya başlamasının tıpta “kâbus bozukluğu” adı verilen bir uyku hastalığına yol açtığını vurguladı.

Prof. Dr. Karadeniz, “Kabus bozukluğu, genellikle REM uykusu esnasında oluşan ve çoğunlukla uyanmayla sonuçlanan rahatsızlık verici zihinsel deneyimlerle karakterize yineleyici kâbuslarla şekillenen bir hastalıktır. Kâbuslar gerçeğe benzeyen tutarlı ya da tutarsız rüya dizileridir ve ilerledikçe artarak daha fazla rahatsızlık verici olurlar. Duygulanımlar sıkıntı, korku veya şiddeti içermekle birlikte sıklıkla öfke, hiddet, gerginlik, nefret ve diğer negatif duyguları da içerir. Rüya içeriği genelde kişiyi fiziksel şiddet tehdidi üzerine odaklar fakat aynı zamanda diğer üzücü temaları da içerebilir" dedi.

KABUS HATIRLANIYOR

Uyandıktan sonra kâbusların içeriklerinin ayrıntılı hatırlanmasının kâbus bozukluğu için tipik bir olgu olduğunun altını çizen Karadeniz, şöyle konuştu:

“Kâbuslar tipik olarak REM uykusu esnasında oluştuğu için REM yoğunluğunun arttığı herhangi bir zamanda oluşabilir. Tek bir gece içinde çok sayıda kâbus yaşanabilir ve benzer temaları içerebilir. Bir travmanın hemen sonrasında (ani stres bozukluğu) veya travmadan bir veya daha fazla ay sonrası (travma sonrası stres bozukluğu), NREM uykusu esnasında ve aynı zamanda REM uykusu esnasında ve uyku başlangıcında da ortaya çıkabilir. Travma sonrası kâbuslar travmatik olayın gerçek gibi yeniden yaşanması şeklinde olabilir veya sadece bazı elemanlarını betimler. Kâbus bozukluğunda, uyanıklık sonrası gerginlik, sıkıntı ve uykuya yeniden dalmakta zorluk olabilir. Kâbuslar çocuklarda daha sık görülür. 3 ila 5 yaşları arasındaki çocukların yüzde 10 ila yüzde 50’sinin anne babalarını rahatsız edecek derecede ciddi kâbusları olduğu bilinmektedir.”

KABUSLARDA NELER GÖRÜLÜYOR?

Prof. Dr. Karadeniz, senaryosu olan, kişinin duygusal olarak en düzeyde olduğu rüyalarIN REM uykusu sırasında ortaya çıktığına dikkat çekti ve sözlerini şöyle sürdürdü:

"Ancak bu üst uyku evresinde adeta koruyucu olarak, hareket edememe yani geçici felç durumu söz konusudur. Bu olması gereken hareketsizlik ya da geçici felç durumunun ortadan kalkması, rüyaların yaşanması ile sonuçlanır. Bu, REM uykusu davranış bozukluğu olarak adlandırılan bir uyku hastalığıdır. REM uykusu davranış bozukluğu, yaralanma ya da uykuda bölünmeye neden olan, REM uykusu sırasında ortaya çıkan normal dışı davranışlar ile seyreden bir hastalıktır. Sıklıkla, kişinin tanımadığı kişiler ya da hayvanlarla karşılaştığı, saldırıya uğradığı ya da takip edildiği, hoş olmayan aksiyon dolu ve canlı rüyaların harekete dönüşmesi sonucu uykuda yaralanma yakınması sıktır. Tipik olarak atağın sonunda kişi kısa sürede uyanır, dikkatini toparlar ve mantıklı bir öykü şeklinde rüyasını anlatır. Rüyalarla ilişkili davranışlar, konuşma, gülme, bağırma, küfretme, hareketlenme, elini uzatma, kavrama, sallanma, tokatlama, yumruklama, tekmeleme, yatakta doğrulma, sıçrama, sürünme ya da koşma şeklinde ortaya çıkar."

UYKUDA EŞLERİNİ YARALAYANLAR VAR
REM Uykusu Davranış Bozukluğu hastaları, sıklıkla kendisi ya da eşlerini yaraladıktan sonra doktora başvuruyor. Her yaş grubunu etkileyebilmekle birlikte genellikle 50 yaş üzerindeki erkeklerde daha fazla görülüyor. Sıklığı ise tam olarak bilinmiyor. Prof. Karadeniz, hastalıkla ilgili şu bilgileri verdi:

“Sebebi, REM uykusu sırasında olması gereken hareketsizlik halinin ortadan kalkması ve bunun sonucunda rüyaların harekete dönüştürülmesidir. Bazı kişilerde başka bir nedenle yapılan uyku tetkiki sırasında, kol ve bacaklarda seğirme ya da sıçrama ve konuşma gibi REM uykusu davranışları saptanır. Bu kişilerin en az yüzde 25’inde zaman içinde REM uykusu davranış bozukluğu geliştiği bilinmektedir. Tanısı uyku tetkiki ile konulur. Tanı için tetkik sırasında hastanın yatak geçirmesi gerekmez. REM uykusu sırasında artmış kas gerginliği ve artmış hızlı göz küresi hareketlerinin varlığı ile tanı konur. Hastanın kendisine ya da eşine zarar verme potansiyeli olan bir hastalık olduğu için tedavisi zorunludur. Tedavide ilaç tedavisi uygulanır.”