Uzman ifadesiyle güneş, gerektiği kadar kullanıldığı zaman yarar sağlıyor. Güneşin sağlık açısından olumsuz etkileri ultraviyole ışınlarıyla ortaya çıkıyor. Bu ışınlar gözleri de etkiliyor.
Anadolu Sağlık Merkezi Göz Hastalıkları Uzmanı Opr. Dr. Burcu Usta Uslu, bu etkilerle ilgili olarak, “Ultraviyole ışınlarının zararlı etkileri kaybolmaksızın yıllar içinde birikme özelliğine sahip olduğundan bu ışınlardan her mevsim ve günün her saati korunmak gerekir. Ancak yaz aylarında dünyamıza ulaşan ultraviyole ışın miktarı kışın olduğundan 3 kat daha fazla olduğu için ultraviyoleden korunmak yaz mevsiminde çok daha önemlidir” diyor.
Dr. Burcu Usta Uslu, güneşin göz sağlığı üzerindeki etkilerini anlattı.
NELERE SEBEP OLABİLİR?
Ultraviyole ışınların gözlerimiz üzerindeki olumsuz etkileri ve uzun yıllar içinde yaratabileceği hasar en az deri üzerindeki etkileri kadar ciddi olabiliyor. Ultraviyole ışınlar vücudun diğer kısımlarında olduğu gibi göz kapaklarını kaplayan deride kanser oluşumuna, konjonktiva tabakasında kanser oluşumu ve piterjium olarak adlandırılan dejeneratif büyümeye, ciltteki güneş yanığının korneadaki (saydam tabaka) karşılığı olan ağrılı fotokeratite ve uzun dönemde kornea yüzeyinde bozulmaya sebep olabilir.
KATARAKT RİSKİNİ ARTTIRIYOR
“Bilimsel çalışmalarda ultraviyole ışınların katarakt oluşum riskini arttırdığı görülmüştür. Gözümüze ulaşan ultraviyole ışınların kornea tabakası ve göz merceği tarafından süzülmesi sonucu bu ışınların ancak %1’i retinaya (ağ tabaka) kadar ulaşabilir. Ancak retina tabakası ultraviyole ışınlara olduğu kadar güneş ışığının görünen kısmına da hassastır. Uzun süre doğrudan güneşe bakanlarda makula (sarı nokta) hasarı oluşabileceği gibi, ileri yaşlarda ortaya çıkan makula bozulması ile kişilerin geçmişte maruz kaldığı güneş ışığı miktarı arasında da ilişki olduğu düşünülmektedir. Sürekli dış ortamda çalışanlar, refraktif cerrahi veya katarakt cerrahisi geçirmiş olanlar ile retina hastalığı olan kişilerin gözleri güneş ışınlarının zararlı etkilerine karşı daha hassastır. Yaz tatili sırasında çocuklar yetişkinlere göre daha çok güneş ışığı altında kalıyorlar. Oysa çocukların göz merceğinin ultraviyole ışınları süzebilme yeteneği yetişkinlerden daha azdır.”
GÜNEŞİN ETKİLERİNDEN KORUNMA
• Gözlerimizi güneş ışınlarının zararlı etkilerinden korumada kuşkusuz en etkili iki yöntem şapka takmak ve kaliteli bir güneş gözlüğü kullanmaktır. İyi bir güneş gözlüğü görünen ışığı gözü rahatsız etmeyecek bir seviyeye indirirken zararlı ultraviyole ışınları da süzebilmelidir.
• Ultraviyole koruyucu özelliği olması için bir gözlüğün mutlaka pahalı olması gerekmediği gibi gözlük camlarının renginin koyuluğu ile ultraviyole ışınları süzme yeteneği arasında da hiçbir ilişki yoktur. Numaralı saydam gözlük camlarının çoğu ultraviyole ışınları süzme özelliğine de sahiptir.
• Gözlük satın alırken en önemli nokta üretici firmanın ürün için belirttiği ultraviyole ışınlara karşı koruyuculuk değerleridir. İyi kalitede güneş gözlüklerinin çoğu ultraviyole ışınların %95‘inden fazlasını süzerken bu oran %99 ve daha yüksek de olabilir.
• Gökyüzünden doğrudan gözümüze ulaşan ultraviyole ışınlar kadar çevremizden de büyük miktarda ışın yansır. Bu nedenle yanları kapalı ve yüzü saran şekilli güneş gözlükleri yandan göze ulaşan ışınları da engellediklerinden daha sağlıklıdırlar.
• Polarize camlı güneş gözlükleri ise ultraviyole ışınları süzmenin yanı sıra araba ön kaputu ve yol yüzeyi gibi düz yüzeylerde oluşan ışık parlamalarını süzerek daha kaliteli bir görüş sağlama özelliğine sahiptir. Ancak polarize camlarla LCD ekranlara belli bir açıdan bakıldığında ekran görüntüsünün kaybolabileceği araçlarında bu tür göstergeleri olan sürücüler tarafından akılda tutulmalıdır.
• Kontakt lenslerin çoğunluğu da ultraviyoleyi süzme yeteneğine sahiptir. Ancak lensler sadece kapladıkları kornea tabakası ve gözün içyapılarını korurken, konjonktiva ve göz kapaklarının ışınlardan etkilenmesine engel olamazlar. Bu nedenle kontakt lens kullanıcılarının ayrıca güneş gözlüğü de takması gereklidir.