Özellikle çocuk sahibi olmak isteyen çiftler sperm kalitesi önem taşıyor. Bu konuda Kadın Hastalıkları Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Opr. Dr. Betül Görgen bilgi verdi.
Çocuk sahibi olmak isteyen bir çift misiniz? Unutmayalım ki, erkeklerin yaklaşık yüzde 50’sinde sperm sayısı olması gerekenin altında. Yani mililitrede 15 milyondan az. Her altı çiftten biri gebe kalmakta güçlük yaşıyor ve bu olguların yüzde 20’sinde sorun düşük sperm sayısı ve kalitesi.
KALİTE SAYIDAN ÖNEMLİ
Yapılan son araştırmalar, sperm kalitesinin sperm sayısından daha önemli olduğunu ortaya koyuyor. Spermler “oksidatif stress” adı verilen serbest radikallerin etkilerine çok duyarlı ve savunmasız. Serbest radikal denilen moleküller ise spermin fonksiyonuna ve canlılığına zarar verebilen, hücresel yıkım ile ilişkili oluşumlardır.
SİGARA VE KÖTÜ BESLENME SPERMİ BOZAR
Kötü ve dengesiz beslenme, sigara dumanı, hava kirliliği ve çevresel kirlilik gibi olumsuz yaşam faktörleri, spermde hasara yol açarlar. Normalde semenin içerdiği doğal antioksidanlar bu hasara karşı savunma mekanizması rolünü üstlenirken, yukardaki olumsuz etkiler bu savunma sistemini de etkilediyse, sperm çok fazla hasar görebilir.
Bu konuda esas amacımız hem serbest radikallerin oluşumuna neden olan potansiyel sebepleri ortadan kaldırmak hem de antioksidan gıdalarla hasarı geri döndürmek olmalı. Peki nasıl?
Sperm kalitesini olumlu etkileyen besin maddeleri şunlar:
Domates
Domates “likopen” adı verilen antioksidan için en iyi kaynaklardan biridir. Yapılan çalışmalarda bu maddenin sperm hareketini ve aktivitesini artırdığını kanıtlamıştır.
Likopen pişmiş ya da işlem görmüş domateste daha fazla bulunur. Hele zeytinyağıyla beraber tüketilmesi daha da etkili olmaktadır.
Ceviz
Ceviz, omega 3 açısından zengin bir kaynak olup, her gün tüketilen 1 avuç ceviz sperm sayısı, hareketi ve şeklini olumlu etkiliyor. Besinlerle karıştırılabilir ya da kan şekerinin düştüğü saatlerde de tüketilebilir.
Kabak Çekirdeği
Sperm gelişiminde ve testosteron üretiminde önemli rol oynayan çinko açısından çok zengin bir besindir. Başka vitamin ve mineralleri de içerir. Çiğ olarak salatalarla tüketilebilir.
Mercimek
Hem kadın hem de erkek üremesinde öneme sahip olan “doğal folik asit” kaynağıdır. Özellikle erkekte düşük folik asit düzeyleri, spermin kromozomal anomalilerine sebep olabilir. Vejeteryanlar için de mükemmel bir protein ve lif kaynağıdır.
Yabanmersini
Mükemmel bir anti enflamatuar ve antioksidandır. Sperm parametrelerinin hepsinde olumlu etkileri vardır. Günde bir avuç tüketilmesi yeterlidir.
Su
Sperm sayı ve kalitesini olumlu etkilemenin en basit yolu yeterli su içmektir.
Nar
Adeta süper gıda diyebiliriz “nar” için. İltihap önleyici, kan dolaşımını düzenleyici ve testosteron üretimini artırıcı etkiye sahiptir.
7 hafta boyunca, her gün nar suyu içen sıçanlarda, sperm hasarını önleyen antioksidanların üretiminde artış saptanmıştır. Üstelik bu ülkemiz kaynaklı bir çalışmadır.
Siyah Çikolata
Sperm sayısını ve hareketini düzelten ve de ejekülat volümünü artıran bir amino asit olan L-arginin, siyah çikolatada bol miktarda bulunur. Çikolata daha siyah oldukça, faydası da daha fazla olmaktadır. Özellikle yüzde 85 kakao oranı içerenler tercih edilmelidir.
İŞTE VAZGEÇİLMESİ GEREKEN İKİ ŞEY
Cafein
Yapılan çalışmalarda kafeinin sperm sayısı üzerine olumsuz etkisi olmamakla beraber, şekil ve hareketini olumsuz etkilemektedir.
Diyet İçecekler
Yapay bir tatlandırıcı olan “aspartam” sperm sayısını azaltır ve DNA hasarına yol açar. Bu nedenle yapay tatlandırıcılı içeceklerden de uzak durmak gerekir.