Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, dünya nüfusunun yüzde 30’u sigara içiyor. Dünyada her gün 80 – 100 bin kişi sigaraya başlıyor. Bu veriler gelecek 25-30 yıl içinde tütün mamulleri kullanmaya bağlı ölümlerin yılda 10 milyonu bulacağını gösteriyor.
Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği Ana Bilim Dalı Başkanı ve Türkiye Aile Hekimleri Uzmanlık Derneği (TAHUD) Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Dilek Toprak, sigara kullanımının toplumun genel sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerine ilişkin bilgi verdi. Prof. Toprak, Türkiye’de sigara konusunda getirilen yasakların tütün kullanımındaki artışı engellediğini belirtti.
ÖLÜMLERİN YÜZDE 23’ÜNDEN SORUMLU
Prof. Dr. Dilek Toprak, ülkemizde toplam ölümlerin yüzde 23’ünün tütün mamülleri kullanıma bağlı sağlık sorunlarından kaynaklandığına işaret etti. Dr. Toprak’ın verdiği bilgiye göre ülkemizde her yıl 110 bin kişi aktif içime, 15 bin kişi de pasif içime bağlı sağlık sorunlarından yaşamını yitiriyor.
SİGARA KANSER NEDENİ
Prof. Dr. Dilek Toprak sigara ve tütün mamulleri konusunda şu bilgileri verdi:
“Sigara, içerisinde bulunan nikotin ile bağımlılık oluşturur. Ancak sigara içince sadece nikotin değil beraberinde katran ve 4000’den fazla zararlı madde de solunmaktadır. Bu kombinasyon tütünün sağlığa olan olumsuz etkilerinin asıl nedenidir. Günde 1 paketten fazla olmak üzere 25 yıl sigara içen bir kişinin beklenen yaşam süresi, sigara içmeyenlere göre %25 kısadır. İçerdiği yüzlerce zararlı madde ile neredeyse etkilemediği organ olmayan sigaranın toplumda bilinen en önemli zararı kanser olsa da aslında tüm sistemlere olumsuz etkisi olduğunu bilmemiz gerekir. Başta KOAH olmak üzere akciğer kanseri ve tüm sistem kanserlerinin (mide, üreme sistemi, ağız, dil, dudak, yemek ve nefes borusu, gırtlak, karaciğer, kan kanseri gibi) başlıca nedeni sigaradır. Akciğer kanserlerinin %95’i sigaraya bağlıdır ve ülkemizde her yıl 40 bin kişide akciğer kanseri saptanmaktadır. Ayrıca gebelik döneminde sigara kullanımının da erken doğum, bebek ölümü ve anne karnında gelişme geriliğine neden olduğu bilinmektedir. Başkalarının içtikleri veya yanan (sigara, puro, pipo, nargile, elektronik sigara gibi) tütün ürününden kaynaklanan dumanın solunması da bir o kadar zararlıdır. Tütün dumanına sadece beş dakika maruz kalmanın bile kalp krizlerini tetikleyebildiği kanıtlanmıştır. Süre uzadıkça bu risk katlanarak artmaktadır. Sigara içilmese de sigara dumanına maruziyet akciğer kanserini %32, genç kadınlarda meme kanseri riskini ise %90 artırmaktadır.”
SİGARA İÇMEYEN ORANI ARTIYOR
Türkiye’de sigara içmeyenlerin oranında artış gözlendiğini ve bunun sevindirici olduğunu belirten Prof. Dr. Toprak, şu bilgileri paylaştı:
“Türkiye Sağlık Araştırması’na göre ülkemizde her gün tütün kullanan 15 yaş ve üzerindeki bireylerin oranı 2014 yılında %27,3 iken, 2016 yılında %26,5’e geriledi. Bu oran 2016 yılında erkeklerde %40,1; kadınlarda ise %13,3 şeklindedir. On beş yaş ve üzerindeki bireylerde hiç tütün ürünü kullanmamış olanların oranı 2014’te %49,8 iken 2016’da bu oran %56,5’e yükselmiştir. Bu da bizlere 4207 sayılı Kanunumuz ve Ulusal Tütün Kontrol Programı 2015-2018 kapsamında, son yıllarda uygulanan ve kamuya açık alanlarda sigara içimini yasaklayan düzenlemelerin tütün kullanımındaki artışı azaltmada etkili olduğunu göstermektedir. Yasaklar sigarayı bırakma ve hiç başlamama konusunda vatandaşlarımızı özendirmektedir.”
BIRAKMAK İÇİN YARDIM ALABİLİRSİNİZ
Prof. Dr. Dilek Toprak, sigarayı barıkmakta zorlandıkları düşünen yurttaşlarımızın bulundukları bölgedeki sağlık kurumlarından yardım alabileceklerine değinerek şunları söyledi:
“Sigaranın zararlarının farkına varıp bırakma kararı vermek ve bunun için tarih belirlemek en önemli adımdır. Bu nedenle sigara bırakma kararını vermede doğum günü, yılbaşı, bayram, evlilik yıldönümü gibi günler motive edici tarihlerdir. Kişilerin bu özel günlerde sevdiklerine verecekleri en güzel hediye de bu olur. Bu hediyenin en büyük kazancı sağlık olacaktır. Bu adımı atanlar; sevdikleriyle daha uzun ve daha sağlıklı zaman geçireceklerini bilerek kararlılığını devam ettirmeli, çocuklarına örnek olacağını, aile bütçesine artık zarar vermeyeceğini, sevdikleriyle geçireceği ömürden çalmayacağını düşünerek yoluna devam etmelidir. Ayrıca bir nefesin dahi bağımlılığı tekrar başlatabileceği ihtimalini daima akıllarının bir köşesinde tutarak tütün mamullerinden uzak durmalıdır. Bu adımı attıktan sonra ilk yapılacak şey doğru yerden yardım istemektir. Bu konuda en güvenilir merkezler ise Sağlık Bakanlığı kontrolünde açılan Sigara Bırakma Poliklinikleridir. Bu merkeze “Alo 171” hattından ya da polikliniğin bağlı olduğu merkezin numarasından kolayca ulaşılabilir ve randevu alınabilir. Türkiye genelinde 400 Sigara Bırakma Polikliniği bulunmaktadır. Sigarayı bırakma sürecinde kişinin çevresindekilerin de destek olmaları son derece yararlı olmaktadır.”