Tıp dilinde adı “psoriyazis” olan sedef hastalığı toplum genelinde her yüz kişiden ikisinde görülüyor. Hastalık belli bir disiplin içinde kontrol altına alınabiliyor, ilaç tedavisiyle etkisi azaltılabiliyor.
Sedef hastalığı konusunda İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Deri ve Zührevi Hastalıkları Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Güzin Özarmağan ile İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Tıbbi Ekoloji ve Hidroklimatoloji Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof. Dr. Nergis Erdoğan Ulusal Psoriyazis Destek ve Dayanışma Derneği ve Fatih Belediyesi’nin birlikte düzenledikleri halkı bilgilendirme toplantısında bilgi verdiler.
Uzmanların açıklamalarına göre, sedef hastalığı bireyin ruhsal durumu yanında fiziksel fonksiyonları da olumsuz etkiliyor. Dünyadaki sedef hastalarının yüzde 15’ini 10 yaş altı çocuklar oluşturuyor.
Prof. Özarmağan ile Prof. Erdoğan, “Sedef Hastalığı” ve “Sedef Romatizması” konularında tanı ve tedavi seyrini anlattılar.
GENEL BİLGİLER
Prof. Dr. Güzin Özarmağan, şu bilgileri verdi:
* Dünya nüfusunun yüzde 2’si sedef hastası
* Anne ve babadan birinde sedef hastalığı varsa, hastalığın tek çocukta ortaya çzıkma riski yüzde 10
* Anne ve babanın ikisi de sedef hastası ise çocukta görülme oranı yüzde 50
* Hastalığın yeterince bilinmesi ve bununla yaşamanın öğrenilmese önem taşıyor
* Ulusal Psoriyazis Destek ve Dayanışma Derneği hasta ve yakınlarının sedef hastalığını bilinmesini sağlamak ve bu hastalık ile yaşamayı öğrenmeleri için eğitim desteği vermeyi amaçlıyor
NASIL OLUŞUR?
Dr. Özarmağan’ın verdiği bilgil hastalığın oluşumu hakkında şöyle bilgilendirdi:
* Nedeni tam olarak bilinmiyor
* Bazı bağışıklık hücrelerinin yanlışlıkla cilt hücrelerine saldırdığı düşünülüyor. Bu yanlış aktivasyon, ciltte olması gerekenden daha hızlı bir şekilde çoğalma ile sonuçlanıyor.
* Normal bir deri hücresi 28 ilâ 30 gün içinde olgunlaşır ve dökülür. Fakat bir psoriatik (sedef hastalığı olan) deri hücresinin olgunlaşması ve deri yüzeyine gitmesi sadece 3 ya da 4 gün sürüyor.
* Bu hücreler dökülmüyor, deri üzerinde birikip lezyonlar oluşturuyorlar.
SEDEF HASTALIĞI (PSORİYAZİS) BULAŞICI DEĞİL
* Sedef hastalığı bulaşıcı bir hastalık değil
* Hastalık en çok 16-22 ve 52-60 yaş aralığında ortaya çıkıyor
* Ancak, bebeklik ve çocukluk dahil olmak üzere her yaşta başlayabiliyor
* Hastalık tanısı döküntünün görünüşüne bakarak konuluyor
* Vücudun ne kadarının tutulduğuna, döküntüdeki kızarıklık, kabarıklık ve pullanmanın derecesine bakılarak hastalığın şiddetine karar veriliyor
* Eklem tutulumunun varlığında kan tahlillerine ve görüntüleme yöntemlerine başvurulabiliyor
* Tanıdan emin olunamadığı durumlarda deriden küçük bir parça alınarak biyopsi yapılıyor
GÜNEŞ SEDEF HASTALIĞINA (PSORİYAZİS) İYİ GELİYOR
* Sedef hastalığı tedavi edilebiliyor, ancak tekrarı önlenemiyor
* Bilinen tedaviler; döküntü, kaşıntı, eklem şikayetleri gibi hastalık bulgularını kontrol altına almaya yönelik
* Ayrıca güneşin sedef hastalığına iyi geldiği biliniyor
* Tedavi yüzeysel (topikal), sistemik tedaviler ve biyolojik ajanlar ile yapılıyor
* Yüzeysel tedaviler için deri üzerine sürülen losyon, krem, merhem şeklinde ilaçlar kullanılıyor
* Sistemik tedavi için de ağızdan hap alınıyor veya damar içine ya da deri altına iğne uygulanıyor
SEDEF ARTRİTİ
Prof. Dr. Nergis Erdoğan, Sedef Hastalığı ile ilişkili romatizma olan Psoriyatik Artrit (Sedef Artriti) ile ilgili bilgiler verdi:
* Sedef artriti, sedef hastalarının yaklaşık %7’sinde görülüyor
* Sedef artriti eklemlerin ağrımasına ve şişliklerine sebep oluyor
* Elin uç eklemleri, el bileği ve parmak eklemleri, omurga ve pelvik eklemler en sık tuttuğu eklemler oluyor
* İlaçla tedavisi edilebiliyor, tedaviden başarılı sonuçlar alınıyor
Psoriyatik Artritin beş tipi bulunuyor:
• Öncelikle el ve ayak parmaklarındaki küçük eklemleri tutan artrit
• Kol ve bacaklardaki eklemleri tutan asimetrik artrit
• Romatoid artrite (iltihaplı romatizmaya) benzeyen simetrik poliartrit (çok sayıda eklemi tutan artrit)
• Nadir fakat ekleme son derece zarar veren ve şeklini bozan bir tip olan artritis mutilans
• Sakroiliyak (omurgayla kalça kemiğini birbirine bağlayan eklem) eklemin ve omurganın artriti (psoriyatik spondilit).