Türkiye’de 65 yaş üstünde ölüme neden olma riski yüksek olan grip aşısını yaptırma oranı yüzde 4’ü geçmiyor. Uzmanlara göre bunun da temelinde ön yargılar, bilgisizlik ve eğitimsizlik yatıyor.
Mustafa Kemal Atatürk, Samsun’a çıkmadan o yıllarda her iki kişiden birinin ölümüne neden olan grip enfeksiyonu geçirdi. Hastalığı atlatan Atatürk, Samsun’a çıkarak bir ülkenin kurtuluşuna giden mücadelenin de en önemli adimi atmış oldu. Grip erişkinler için hala çok önemli bir risk olmayı sürdürüyor. Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, gribin 150 milyon kişiyi öldürdüğünü, bunun da savaşın tam beş katı olduğunu belirterek, “Atatürk de o yıllarda gribe yakalanıyor. Ama hastalığı yenmeyi başarıyor. Samsun’a gidebiliyor, ülkenin kaderi değişiyor” diye konuştu.
Günümüzde ise grip enfeksiyonundan yüzde 70’e varan bir oranda başarıyla korunmak mümkün. Ancak 65 yaş üstünde grip aşısı yaptıranların oranı yüzde 4’ü geçmiyor.
GRİP YAŞLI İNSANLARDA AĞIR SEYREDİYOR
Oysa 65 yaş üstündekilerde, kronik sağlık sorunu olan kişilerde grip genç insanlara oranla çok daha ağır seyrediyor.
Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, aşılamanın dünyada hiçbir faktörle kıyaslanamayacak kadar insan sağlığı için önemli sonuçları olduğunu belirterek halkı uyarıyor:
HEKİMLERİN GRİP AŞİSİ YAPTIRMA ORANI YÜZDE 50’Yİ GEÇMİYOR
“Aşıyı bireysel bir hak değil, toplumsal bir hak diye görüyorum.Ülkemizde yılda 40 milyon aşılama yapılıyor. Bunlar içinde sadece 972 aşı reddi var.
5 bin 700 hekim üzerinde yapılan bir araştırma Ulusal Aşı Sempozyumu’nda sunuldu. Hekimler arasında devletin yaptığı zorunlu aşıların yüzde 80 oranında yaptırıldığını, grip aşısı yaptırma oranının ise yüzde 50’yi geçmediğini görüyoruz. Bu konuda eğitimsizliğin, bilgisizliğin önemli bir rolü var. Bu yıl genç hekimlere yönelik bir eğitim programı da hazırladık. Bizim gözlemlerimize göre eğer torunu varsa yetişkinler grip aşısı yaptırma konusunda daha özenli davranıyorlar. Torunlarına enfeksiyon bulaştırmak istemiyorlar. Ama kendilerini düşünerek bu aşıyı yaptırma refleksi zayıf. Grip aşısı yaptırma oranları yüzde 4 civarında. Türkiye’de 16.5 milyar dolar ilaca para harcanıyor. Aşıya ayrılan para ise 250 milyon dolar.”
AŞILARIN HEDEFE ULAŞMASIYLA İLGİLİ SORUNLAR VAR
Ulusal Aşı Sempozyumunun 27'ncisi, 21 Eylül 2017 tarihinde Ankara Sheraton Otel'de başladı. Toplantı sonrasında düzenlenen basın toplantısında Prof. Dr. Mehmet Ceyhan'ın moderatörlüğünde Türkiye ve dünyadaki aşıyla ilgili güncel sorunlar ve gelişmeler ele alındı. Sempozyum 25 Eylül tarihine kadar üremek. Basın toplantısında GlaxoSmithKline (GSK) Gelişmekte Olan Ülkeler Aşı Bilimsel Danışmanı Prof. Dr. Selim Badur, aşıyla ilgili başlıca sorunlar ve getirdiği yararlarla ilgili şu noktalara dikkat çekti:
“Bir yanda aşıya erişim sorunu olan diğer yanda da aşıyı reddeden bir grup var. 2020 yılına kadar, gelişmekte olan ülkelerde 6 enfeksiyon hastalığına karşı uygun aşılama oranlarına erişilmesi durumunda, 426 milyon olgu, 6,2 milyar dolar tedavi gideri ve 145 milyar dolar üretim kaybı önlenebilecek.”
AŞI OLMADIĞI İÇİN 1.5 MİLYON ÇOCUK ÖLDÜ
GSK Medikal Danışmanı Prof. Dr. Anıl Dutta ise aşının hastalıkların önlenmesinde temiz suyla birlikte çok büyük önemi olduğunu belirterek şöyle konuştu:
“Beş yaşından önce ölen tüm çocukların beşte biri yaşamlarını aşıyla önlenebilir hastalıklar nedeniyle kaybediyor. Sadece 2011'de, 5 yaş altındaki 1,5 milyon çocuk aşıyla önlenebilir hastalıklardan öldü. Bu nedenle, dünyadaki tüm çocuklara yaşam kurtarıcı aşıların ulaştırılması konusunda acil ihtiyaç var.”
AŞILAMANIN ÖNÜNDEKİ ENGELLER NELER?
Prof. Dr. Selim Badur ise aşılamanın önündeki en önemli engellerin, yan etki, etkinlik kaygısı, uygulamaya güven sorunu, bireysel hakların ihlali, okul aşılaması konusunda yanlış bilgilendirme ve hekimlerin tutumu olduğuna dikkat çekiyor. İtalya ve Fransa’nın 11 aşının zorunlu olması konusunda karar aldığını vurgulayan Prof. Dr. Selim Badur “Aşıların sayısı artsa da saflık oranı da artıyor. 1960 yılındaki aşılarda 3 bin 217 protein varken bugün bu sayı 126” diye konuşuyor. Prof. Dr. Badur, bu yılın ilk grip virüsünün de Ümre’den döndükten sonra hastalanan bir vatandaştan izole edildiğini belirtti.