sküdar Üniversitesi Bağımlılık Uygulama ve Araştırma Merkezi ve Bağımlılık Psikiyatrisi Derneği’nin düzenlediği kongrede bağımlılığın bir beyin hastalığı olduğu, biyolojik alt yapısı olduğuna işaret edildi.
10. Ulusal Alkol ve Madde Bağımlılığı Kongresi’nde bağımlılığın genetik alt yapısı da ele alındı.
Üsküdar Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Öğretim Görevlisi Doç. Dr. Korkut Ulucan, “Bağımlılıkta Genetik Yatkınlık” başlıklı sunumunda şu noktalara dikkat çekti:
"Bağımlılık aslında bir beyin hastalığıdır, biyolojik bir temeli vardır ve tedavi edilebilir olması genetik faktörlerin ön planda olduğunun bir göstergesidir. Günümüze kadar yapılan tek- çift yumurta ikiz çalışmaları ve evlat edinme çalışmaları göstermiştir ki bağımlılıkta genetik faktörler ön plandadır. Örneğin alkol bağımlılığının biyolojik ve genetik temelleri biraz daha karışık ancak sigara bağımlılığının ise biraz daha basittir. Örneğin dopamin metabolizması alkol bağımlılığında biraz daha ön planda görünürken; seratonin mekanizması sigara bağımlılığında biraz daha ön planda görülmektedir. Bu yüzden her bağımlılığın genetik yaklaşımı biraz daha uzmanlık gerektirmektedir ve genetik analizler oldukça önemlidir."
BEYNİN ÖDÜL MEKANİZMASININ BAĞIMLILIKTAKİ ROLÜ
Doç Dr. Ulucan “Beynimizin ödül sistemi, temelde aynı moleküllerden, ancak herkeste farklı hız ve etkide çalışmaktadır" diyor ve ekliyor:
"Örneğin sizde nikotin bu mekanizmayı daha şiddetli uyarırken bende uyarmamaktadır veya istenilen düzeyde uyarmamaktadır. Madde kullanımında da bu süreç benzer şekilde ilerler. Bu sebeple bireylerin bağımlılığa olan yatkınlıkları genetik testler ile belirlenebilir, en azından erken önlem alınması için yaklaşımlar geliştirilebilir.”
GENETİK ALT YAPIYA GÖRE TEDAVİ PLANLANİBİLİR Mİ?
Genetik verilerin sadece madde bağımlılığına yatkınlığın belirlenmesinde değil, tedavi sürecinde de çok önemli olduğunu belirten Doç. Dr. Korkut Ulucan, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Diyelim ki bir bireyin seratonin metabolizmasına ait bazı genetik veriler, bireyin sigara içmeye meyilli olduğunu gösterdi. Bu durumda bireyin sigaraya olan tutumunun değiştirilmesine yönelik uygulamalar ile bu bağımlılığın önüne geçilebilecektir veya tedavi aşamasında da benzer yaklaşım uygulanabilir.”