Halk arasında gebelik sürecinin belirtisi olarak nitelenen mide bulantıları, kusma gibi sorunlarla ilgili olarak Memorial Ankara Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümünden Opr. Dr. Nesrin Fener bilgi verdi.
HAFİF SABAH BULANTILARI NORMALDİR
“Gebelikte bulantı, kusma ve çoğu zaman da midede yanma ile reflü en sık görülen yakınmalardır. Bulantı ve kusma adet gecikmesinden sonra görülen en erken belirtidir ve gebelerin yaklaşık % 60-80’inde görülür. Hafif sabah bulantısı ise hemen tüm hamileliklerde görülebilir. Bulantılar genellikle 5- 6’ncı haftalarda başlar 8’inci haftada zirve yaparak 14-16’ncı haftaya kadar azalır bazen de doğuma kadar devam edebilir.”
KİLO KAYBI VE ORGAN YETMEZLİĞİNE NENDE OLABİLİR
“Gebelikte “Hiperemezis gravidarum” olarak adlandırılan %0.5-1 oranında görülen bulantı ve kusmaların daha ağır yaşandığı tablolar da görülebilir. Kilo kaybına yol açacak düzeyde bulantı-kusma, aşırı elektrolit-sıvı kaybı, bazen de karaciğer ve böbrek yetmezliğine kadar giden bir sorundur. Bu durumlarda hastanede yatırılarak tedavi edilebilir. “
SİGARA, AĞIR PARFÜM VE KIZARTMA KOKUSU
“Bulantı ve kusmanın tek bir nedeni olmamakla beraber kaynağı çoğunlukla kesin bilinmemektedir. Gebelik hormonları (östrojen, progesteron), tiroid bezinin çok çalışması, gastrointestinal sistem rahatsızlıkları (ülser, özofajit), psikolojik ve genetik nedenler başlıca nedenler arasındadır. Sigara, parfüm, kahve, petrol ürünleri ve kızartma gibi kokular da en önemli tetikleyicilerdendir. Bu nedenle anne adayları sigara içilen ortamda bulunmamalı, anne adaylarının eşleri ve sevenlerinin de hamilelik dönemlerinde hiç sigara kullanmaması gerekmektedir.”
HORMONAL VE FİZYOLOJİK DEĞİŞİKLİKLER
“Mide yanması ve reflü şikayetleri ise gebelikte ortalama %30-50 oranında görülür. Erken dönemde başlayarak doğuma kadar giderek artar, genellikle doğumdan sonra düzelir. Takip eden gebelikte tekrarlama eğilimindedir. Bu durum gebelikte ortaya çıkan hormonal ve fizyolojik değişikliklerden kaynaklanmaktadır. Gebelik öncesi mide şikayetleri olan hastalarda daha fazla görülmektedir. Gebelikte hem hormonların etkisiyle mide boşalması yavaşlar, hem de rahim büyüdükçe mideyi yukarı doğru iter. Sindirim zorlaşır ve aynı zamanda mide ve yemek borusu arasındaki basınç azalıp tersine dönünce yiyecekler yemek borusuna kaçar ve tahriş eder. Böyle durumlarda yaşam tarz değişiklikleri ile reflü ve mide yanmasının azaltılması amaçlanır.”
BULANTI-KUSMAYI ÖNLEMEK İÇİN
*Kokular tetikleyici olduğu için mutfaktan uzak durmak gerekir.
*Kuru, yağsız, tuzlu gıdalar tüketilmelidir. Sabahları tuzlu krakerler yataktan kalkmadan tüketilebilir.
*Sık sık az az yemeli ve öğün sayısı 6’ya çıkarılmalıdır.
*Limonlu su veya soda iyi gelebilir.
*Baharatlı yemeklerden uzak durmalıdır.
*Alkol, sigara, hazır meyve suları ve diğer asitli yiyeceklerden kaçınılmalıdır.
*Yatmadan en az 2 saat önce beslenme bırakılmalıdır.
*Zencefilin bulantıyı azalttığı bilinmektedir. Zencefil çayı içmek doğru bir tercih olacaktır.
*Bu dönemde zorunlu olmadıkça ilaç kullanılmamalıdır. Demir ve vitamin ilaçları mide şikayetlerine neden olabilir.
*Aşırı bulantı kusmalarda bulantı önleyici ilaçlar ve B vitamini kullanılabilir. Hiperemezis gravidarum gibi durumlarda da ağız yoluyla beslenme bırakılıp serum tedavisi gerekebilir.
MİDE YANMALARI VE REFLÜYÜ ÖNLEMEK İÇİN
*Aşırı kilo almaktan kaçınılmalı,
*Yatağın başını yükseltmeli,
*Yemekten hemen sonra uzanılmamalı ve ani olarak öne eğilmemeli,
*Aşırı sıcak besinlerden uzak durmalı,
*Yemek aralarında bol su tüketilmeli,
*Sıkı giysiler giymekten kaçınılmalı,
*Reflü yaşam kalitesini, uyku düzenini bozuyorsa ve beslenmeyi engelliyorsa tedavi edilmelidir.