Diyabet ve kalp damar hastalıkları insan sağlığını tehdit eden iki büyük sorun olarak yaşamı etkiliyor. Yaşam koşullarına bağlı olarak artan bir sağlık sorunu olan diyabet, kontrol altına alınmakta gecikilirse kalp damar hastalıklarını da tetikleyebiliyor. Eldeki veriler önümüzdeki 10 yıl içinde dünya nüfusunun yüzde 4’ünün diyabet sorunu yaşayacağını gösteriyor.
Diyabetin damarlarda sertleşmeye neden olması kalp hastalıkları için de davetiye çıkarıyor. Bu önemli sağlık sorunları zinciri hakkında Acıbadem Kadıköy Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Duhan Fatih Bayrak, şu bilgileri verdi:
“Diyabet, görülme oranları her geçen hızla artan bir sağlık sorunu olarak karşımıza çıkıyor. Bu artışın en önemli sebepleri ise şehir yaşamının beraberinde getirdiği sağlıksız beslenme, hareketsiz bir hayat ve sonucunda ortaya çıkan fazla kilolar. Ayrıca 45 yaşın üzerinde olmak, genetik faktörler, bozulmuş açlık kan şeker düzeyleri ve gebelik diyabeti de uzun dönemde diyabet hastası olma riskini artırıyor. Diyabet hastalığı erken dönemde teşhis edilmez ve doğru bir şekilde tedavi edilmezse, görme kaybı, böbrek yetersizliği ve kalp krizi gibi ciddi sorunlara neden olabiliyor.”
DAMAR YAPISI DEĞİŞİYOR
“Diyabet hastalığı uzun dönem kontrol altına alınmadığında damarlarda yıllar içinde sertleşme meydana geliyor. Damar sertliği bu hastalarda kalp krizini beraberinde getiriyor. Ateroskleroz denilen damar sertliği yani damar tıkanıkları diyabet kaynaklı kalp hastalıklarının başını çekiyor. Diyabet, endotel denen damar içindeki hücre örtüsünün yapı ve fonksiyonunu bozduğundan damar sertliği daha hızlı ve kolay oluşuyor. Tüm vücut damarlarında daralmalar oluşuyor. Damar daralmaları kalpte meydana geldiğinde krize, boyunda inme ve felçlere, böbrekte ciddi kontrolsüz yüksek tansiyona, bacakta ise, ayak ve bacak kesilmesine kadar gidebilen kanlanma bozukluklarına neden olabiliyor.
DİYABET KONTROL ALTINA ALINMALI
“Tedavisi çok daha komplike olan bu hastalıkların önüne geçebilmek için öncelikle şeker hastalığının tanısının erken dönemde konulması gerekiyor. Sonrasında ise düzenli diyet ve doktor tavsiyesinde alınan ilaçlarla kan şekerinin ideal düzeyde tutulması şart. Ayrıca tansiyon ve kolesterol seviyelerinin kontrol altına alınması ve sigara içilmemesi de alınması gereken önlemler arasında yer alıyor. Diyabetli hastalarda yüksek tansiyon ve kolesterol sağlıklı insanlara oranla çok daha önemli. Diyabet zaten atardamarlarda yapı ve fonksiyon bozukluğuna neden oluyor. Buna kolesterol yüksekliği ve yüksek tansiyon gibi ek risk faktörlerinin eklenmesi, damar sertliği riskini çok arttırıyor. Koroner kalp hastalığı risk faktörlerinin sayısı arttıkça da hastalık riski yükseliyor.”
DİYABET, BYPASS VE STENT RİSKİNİ ARTIRIYOR
“Diyabet hastalığı olanların yılda en az bir kez kalp kontrolünden geçmesi, rutin muayene, EKG, kan tahlilleri ve gerekli görüldüğünde ekokardiyografi ve efor testi ile değerlendirilmeleri birçok hastalığın önüne geçilmesinde önemli bir etken. Diyabet kontrol altına alınamadığında damar hastalığının ilerlemesi kaçınılmaz hale geliyor. Özellikle diyabet hastalarında koroner kalp hastalıkları çok daha sık görülüyor ve dolayısıyla da bypass ameliyatları çok daha sık uygulanıyor. Ayrıca diyabet hastalarında sık olarak stent uygulamalarına da gerek duyuluyor.”
ÇOCUKLARA DOĞRU BESLENME ALIŞKANLIĞI KAZANDIRILMALI
“Diyabet hastalığının görülme oranlarındaki önlenemez yükselişine dur diyebilmek için anne babaların beslenme ve fiziksel aktivite konusunda çocuklarına örnek olması gerekiyor. Özellikle fast food’tan uzak durulması, karbonhidrat içeriği yüksek besinlerin mümkün oluğunca az tüketilmesi, şeker içeriği yüksek gazlı içeceklerden uzak durulması ve düzenli spor yapılması gibi basit önlem ve alışkanlıklar uzun dönem diyabet riskin etkin şekilde azaltılmasında önemli etkenler arasında yer alıyor.”