Verilere göre, dünyada her 100 gebelikten 1-2’si “dış gebelik” oluyor. Tüplerden rahme gelmesi gereken yumurtanın, yolunu şaşırıp rahim dışındaki bazı bölgelere yerleşmesine ya da tüplerde kalmasına “dış gebelik” deniliyor. Normal gebeliğe benzer belirtiler verdiği için yanıltıcı oluyor.
Acıbadem Ataşehir Cerrahi Tıp Merkezi’nden Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Dr. Sema Demirsoy, dış gebelik hakkında bilgi verdi.
BELİRTİLERİ NELER?
“Dış gebelik, döllenmiş yumurtanın rahim içine değil de, yüzde 95 oranında tüplere yerleşmesiyle ortaya çıkıyor. Döllenmiş yumurta, tüplerin dışında yumurtalıklara, rahim ağzına veya karın boşluğuna yerleşebiliyor. Pek çok belirti arasında ani başlayan karın ağrısı, adet gecikmesi, vajinal kanama, bulantı-kusma, baş dönmesi-bayılma, tansiyon düşüklüğü, çarpıntı halleri öne çıkıyor.
Birçok nedeni bulunuyor. Bu nedenler arasında şunları sayabiliriz:
• Sıklıkla geçirilmiş enfeksiyonlar.
• Tüplerin doğumsal anomalileri.
• Geçirilmiş karın bölgesi ameliyatları (apandisit ameliyatı, yumurtalık kisti ve bağırsak ameliyatları)
• Tüplerde ve etrafında yapışıklıklara sebep olan hastalıklar (endometriozis, tüberküloz gibi)
• Tüp bebek tedavileri.
• Rahim içi araç (spiral) uygulamaları.
• Dış gebelik geçirmiş olmak.
• İleri yaş gebelik.
DIŞ GEBELİK DÜŞÜKLE KARIŞABİLİYOR
Dış gebelik tanısı konulabilmesi için hastanın yakınmalarının yanı sıra, muayene, ultrasonografi ve laboratuvar testleri de kullanılıyor. Gebelik testi pozitif olmasına karşın rahim içinde gebelik kesesi olmayan hastalarda dış gebelik düşünülür. Ancak her zaman dış gebelik tanısı kolaylıkla konulamayabilir. Çünkü erken gebelik ve erken gebelik kaybı (düşük) ile karışabilir. Bu hastalarda da gebelik testi pozitiftir ancak rahim içinde gebelik kesesi izlenemeyebilir. Bunları ayırabilmek için kanda B-HCG testi isteyerek takip etmek gerekir. Düşük yapan hastada B-HCG değeri düşer dış gebelikte yükselir veya aynı kalır. Normal gebelikte ise yükselir ve 1500 mIU/ml değerinin üzerine çıkan değerde vajinal ultrasonografide gebelik kesesi rahim içinde izlenir.”
EMBRİYONUN YAŞAM ŞANSI OLMUYOR
“Bazen tüplerde veya yumurtalıklarda da gebelik kesesi ve embriyon ultrasonografi ile izlenebilir. Bu nedenle düşük ve dış gebelik ayrımı yapabilmek için rahim içinden materyal alıp patolojik değerlendirme yapılabilir.
Materyalde gebelik mahsülü (koryon villusları) varsa düşük lehinedir. Laparoskopi ile tanı konabilir. Gebelik kesesinin yerleştiği yerde yırtılma olan hastalarda ultrasonda karın içi kanama izlenmesi ve kan gelmesi de dış gebelik tanı kriterleri arasında yer alıyor. Erken tanı annenin daha az zarar görmesi açısından önemlidir. Dış gebelikte embriyonun yaşam şansı yoktur. Yerleştiği yerde yırtılmayı takiben oluşacak karın içi kanama nedeniyle annenin hayatı da tehlikeye girebilir. Gebeliğin ilk 3 ayındaki anne ölümlerinin en sık nedenidir.”
YIRTILMA OLDUYSA CERRAHİ İŞLEM GEREKİYOR
“Hastada eğer dış gebelik nedeniyle yırtılma olmuşsa, karın içinde kanama oluşur. Bu durumda tedavinin laparoskopi veya açık cerrahiyle yapılması gerekir. Yapılan müdahale ile gebelik ürünü temizleniyor. Tüpler korunmaya çalışılıyorsa da genellikle alınıyor. Eğer yırtılma olmamışsa, hasta sağlık durumu hakkında neler olabileceğine ilişkin bilgilendirilip yakın takibe alınıyor. Buradaki amacımız, gebelik ürününün vücuttan emilerek yok olmasını beklemektir. Hasta bu arada B-HCG testi ve ultrasonografi ile takip ediliyor. B-HCG’nin düşmemesi veya yırtılma bulgularının olması halinde cerrahi müdahale yapılıyor. Dış gebeliğin tanısını koymak ve hemen tedaviye gitmek her zaman kolay olmuyor, tedavi başarılı da olsa dış gebeliğin yerleştiği tüp sıklıkla zarar görebiliyor. Hasar gören tüp yeni bir dış gebelik olasılığını artırıyor. Gebeliğin erken döneminde yapılan ultrasonografi ile gebeliğin teşhisi, gebeliğin yerleşim yerini tanımlama açısından büyük önem taşıyor. Adet günü geçmiş hastada ilk muayenede gebelik kesesini rahim içinde yerleşmiş olarak görmek hekimini ve anne-baba adayını çok mutlu eder.”