Stres, modern dünyanın en önemli sorunlarından biri sayılıyor. Özellikle büyük kentlerde iş stresi, trafik ve geçinme derdi farkında olmadan insanların depresyon geçirmesine neden oluyor. Depresif kişiler başkalarına zarar vermiyor. Zararları içe dönük oluyor. İntihar girişiminde bulunabiliyorlar.  

Okan Üniversitesi Psikoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Orhan Doğan, depresyonun her yaştan her cinsiyetten her gelir ve eğitim düzeyinden, her meslekten insanda görülebileceğini belirtiyor. Dr. Doğan, depresyonu “yalnız hastaları değil aileyi ve toplumu da olumsuz etkileyen; yineleme olasılığı yüksek; fakat tedavi edilebilen bir bozukluk” olarak tanımlıyor ve “Bir insanın yaşam boyu depresyona yakalanma olasılığı da yüzde 15 civarındadır” diyor.

KADINLAR VE DÜŞÜK GELİRLİLERDE DAHA SIK GÖRÜLÜR

Prof. Dr. Orhan Doğan, depresyonla ilgili şu bilgileri verdi:
“Depresyon tüm toplumlarda kadınlarda erkeklerden iki kat daha yüksek oranda görülür. Depresyon düşük gelir ve düşük eğitim düzeyindekilerde daha yüksek oranda görülür. Bunlarla bağlantılı olarak işsizlerde oran çalışanlara göre daha yüksektir. Ekonomik kriz, oranı artırmaktadır. Depresif kişiler diğer insanlara zarar vermez. İntihar girişimiyle ve tamamlanmış girişimlerle kendilerine zarar verirler. İntihar nedeniyle dünyada her gün 3 bin, her yıl 1 milyon kişi yaşamını yitirmektedir.”

10 SORUDA DEPRESYON TESTİ

“Aşağıdaki sorular durumunuzun depresyonla ne kadar ilgili olduğunu belirlemeye yönelik olarak hazırlanmıştır. Bunlar bilimsel olarak kabul edilen belirtiler olmakla birlikte, psikiyatrik muayene yapılmadan tanı konamayacağı unutulmamalıdır.”

 DEPRESYONDA MIYIM?

Aşağıdaki soruları doğru ve samimi olarak yanıtlayınız ve değerlendirmeyi okuyarak durumunuz hakkında bilgi sahibi olunuz. Bu bilgi yol göstericidir, tanı değildir. Soruları son iki haftayı dikkate alarak yanıtlayınız.

  1.    Elemli, kederli, üzüntülü (Karadeniz’de gemileri batmış gibi) bir ruhsal durum içinde misiniz?
       ( ) Evet,    ( ) Hayır,

  2.    Eskiden ilgilendiğiniz ve zevk aldığınız etkinliklere, dizilere, gezmeye vs. ilginizi kaybetmeniz ve zevk almamanız var mı?
       ( ) Evet,    ( ) Hayır,

  3.    Diyet yapmadan aşırı kilo kaybettiniz veya kilo aldınız mı? (Bir ayda ağırlığınızın %5’ten fazlası)
       ( ) Evet,    ( ) Hayır,

  4.    Hemen her gün uykusuzluğunuz veya aşırı uyumanız var mı?
       ( ) Evet,    ( ) Hayır,

  5.    Başkalarının da gözlediği, fiziksel ve zihinsel olarak huzursuzluk veya yavaşlamanız var mı?
       ( ) Evet,    ( ) Hayır,

  6.    Hemen her gün değersizlik veya aşırı suçluluk veya günahkârlık duygularınız var mı?
       ( ) Evet,    ( ) Hayır,

  7.    Hemen her gün düşünmenizde veya konsantre olmanızda azalma veya kararsızlığınız var mı?
       ( ) Evet,    ( ) Hayır,

  8.    Hemen her gün enerji kaybınız veya yorgunluğunuz var mı?
       ( ) Evet,    ( ) Hayır,

 9.      Yukarıdakilerden ‘evet’ olarak yanıtladığınız durumlar günlük yaşamınızı, iş/okul ve toplumsal işlevlerinizi bozuyor mu?
       ( ) Evet,    ( ) Hayır,

10.   Yukarıdaki özellikler bir maddeye veya bir bedensel hastalığa bağlı mıdır?
       ( ) Evet,    ( ) Hayır,
 
DEĞERLENDİRME

Depresyon riski
Birinci ve ikinci sorulardan en az birine ve 3.-9. sorulardan en çok dördüne ‘evet’ yanıtı verdinizse, depresif belirtileriniz vardır ve depresyon riski altındasınızdır. Durumunuzun değerlendirilmesi gerekir.

Yüksek depresyon riski
Birinci ve ikinci sorulardan en az birine ve 3.-9. sorulardan en az beşine ‘evet’ yanıtı verdinizse, depresif belirtileriniz ve belki depresyonunuz vardır; yüksek depresyon riski altındasınızdır. Onuncu ve on birinci sorulara verilen yanıtlar da dikkate alınarak durumunuzun bir ruh hekimi tarafından mutlaka değerlendirilmesi gerekir.

Dikkat, depresyondasınız
Birinci ve ikinci sorulardan en az birine, 3.-9. sorulardan en az beşine ve 10. soruya ‘hayır’ yanıtı verdinizse, depresyondasınız demektir. Mutlaka bir ruh hekimine başvurmanız ve tedavi olmanız gerekir. (Evet yanıtı verdiğiniz durumlar bir yas reaksiyonuna bağlı olmamalıdır.)

Rahat olun
Birinci ve ikinci sorulardan ikisine de ‘hayır’ yanıtı verdinizse, 3.-9. sorulardan en çok bir-ikisine veya daha azına ‘evet’ yanıtı verdinizse veya hiçbirine ‘evet’ yanıtı vermedinizse, depresyon riskiniz yok denecek kadar azdır veya yoktur, rahat olun.