Kalbi besleyen damarların tıkanması sonucu ortaya çıkan ve kalp krizini tetikleyen koroner arter hastalığının tedavisinde uygulanan by-pass operasyonlarında klasik yöntemin yerini Endoskopik Damar Çıkarma yöntemi alıyor. Bu yöntem hem iyileşme süresini kısaltıyor hem de operasyon sonrası oluşabilecek komplikasyon riskini azaltıyor. Klasik yöntemde by-pass için kullanılacak damar kol ya da bacaktan açık operasyonla alınıyor ve çıkartılan damar uzunluğunda bir iz kalıyor. Oysa endoskopik yöntemde 2 santimetrelik biz izle damar alınabiliyor.
Türkiye’de yöntemin uygulandığı ilk kamu hastanesi olan TCSBİİAGKHBGS (*) Marmara Üniversitesi Pendik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Kliniğinden Prof. Dr. Selim İsbir, kalp ve damar rahatsızlıkları arasında en sık karşılaşılan sorunların başında gelen koroner arter hastalığı ve tedavisiyle ilgili şu bilgileri veriyor:
“Hastalık, kalbi besleyen damarların tıkanması sonucu ortaya çıkıyor ve kalp krizini tetikliyor. Ülkemizde 2 milyon koroner arter hastası bulunuyor ve yılda 130 bin kişi bu hastalık nedeniyle hayatını kaybediyor. Kalp krizini tetikleyen koroner arter rahatsızlığı nedeniyle hastaların, nefes almada güçlük çekme, göğüste basınç hissi, yorgunluk gibi şikayetleri vardır. Bunlardan kurtulmak kalbi besleyen damarların açılmasıyla mümkündür. Ancak hastalar, tüm bu şikayetlere rağmen by-pass ameliyatı olmaktan korkuyor, bu durum da hastalığın tedavi sürecini zora sokuyor.”

KORONER BY-PASS

Prof. İsbir, hastaları sağlığına kavuşturacak olan by-pass operasyonuyla ilgili şunları söylüyor:
“Koroner arter hastalığın tedavisinde en yaygın yöntemlerden biri olan koroner by-pass ameliyatıdır. Yaklaşık 40 yıldır uygulanan bu yöntemde, göğüs kemiğinin altından ve bacaktan bazı durumlarda ise koldan alınan damarlar, tıkalı olan damarın yerine dikilerek kalbe kan akışı sağlanmaktadır. Fakat kullanılan bu eski yöntemde, damar bacaktan yapılan uzun bir kesiyle çıkartılmakta ve bu kesi, yaranın iyileşme sürecini uzun bir döneme yaymakta, hastanın hareket kabiliyetini ciddi oranda kısıtlamaktadır.”

YENİ YÖNTEM EVH NE GETİRDİ?

Prof. İsbir, Marmara Üniversitesi Pendik Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde 2013’ten beri uygulanmakta olan Endoskopik Damar Çıkarma (EVH) yöntemiyle yara iyileşmesine bağlı pek çok sorunun ortadan kalktığını belirtiyor. EVH uygulaması klasik yönteme göre hastaların tedavi sürecini de kısaltıyor.
Yeni yöntemi ve sağladığı kolaylıkları Türk Kalp ve Damar Cerrahisi Derneği ile birlikte düzenlenen kurslarda meslektaşlarıyla paylaşan Prof. Dr. İsbir, EVH’nin özelliklerini şu sözlerle açıklıyor:
“Koroner arter hastalığının tedavi yöntemlerinden biri olan by-pass ameliyatlarında, daha çok bacaktan alınan toplardamarlar kullanılıyor ve bu işlem için uzun bir kesi açılıyor. Endoskopik damar çıkarma yönteminde ise toplardamarın bacaktan çıkarılması için yaklaşık 2 cm’lik ufak bir kesi yeterli oluyor ve işlem, kamera yardımıyla endoskopik olarak gerçekleştiriliyor. Bu tedavi yöntemi her hastaya rahatlıkla uygulanabilir. Endoskopik damar çıkarma yönteminin en önemli yararlarından biri de ameliyat sonrası yaranın kısa sürede iyileşmesidir. Hastaların yara sorunlarına bağlı olarak tekrardan hastaneye yatış oranı düşüyor. Yaranın çabuk iyileşmesi enfeksiyon riskini de azaltıyor.”

OBEZİTE VE DİYABET HASTALARI

Kalp ve damar rahatsızlıkları çoğunlukla obezite sorunu ve şeker hastalığı olan kişilerde ortaya çıkıyor. Endoskopik damar çıkarma yönteminin özellikle bu hastalar üzerinde çok önemli faydaları olduğunu belirten Prof. Dr. Selim İsbir, “Obezite hastalarında eski yöntemle uygulanan by-pass ameliyatlarında damar çok geride olduğu için bacakta derin kesiler açılmakta ve yaranın iyileşmesi uzun bir süre almaktaydı. Bununla birlikte yaraların geç iyileştiği diyabet hastalığında da yapılan uzun kesiler, hastaların tedavi sürecini daha da uzatıp, zorlu bir hale getiriyordu. EVH sayesinde bu zorluklar ortadan kalkıyor. ABD başta olmak üzere tüm dünyada kullanılan bu yöntem, ülkemizde çok az merkezde uygulanıyor. Kamu hastaneleri arasında şu anda sadece Marmara Üniversitesi Pendik Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde uygulanan bu yöntemin diğer merkezlerde de uygulanması tedavi süreçlerine olumlu katkı yapacak.”

(*)
TCSBİİAGKHBGS
TC Sağlık Bakanlığı İstanbul İli Anadolu Güney Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterleği