Türkiye özellikle çocukların aşılanması konusunda olumlu adımlar atan bir ülke. Ancak kamuoyu algısı iyi yönetilemediği için atılan olumlu adımların halka yansıması beklendiği kadar yüksek değil.

Grip aşısında 2011 yılında kasım ayında kopan siyasi tartışmayı hatırlayacaksınız. Dönemin Sağlık Bakanı Recep Akdağ, toplu ölümlere neden olacağı ileri sürülen domuz gribine karşı aşılama için önemli bir çalışma yürütmüş, “Başbakanımız da aşı olacak” diyerek konuya iktidarın verdiği önemi vurgulamıştı.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, aşı olacağına yönelik haberler üzerine Sağlık Bakanı Akdağ’a tepki göstererek, "Benim adımı vermişsin aşı olmayacağım" demişti. Başbakan Erdoğan, parti grubunda da Domuz Gribi ile ilgili "Sağlık Bakanımla aynı düşünmüyorum. Vatandaşım kendi isteğine bağlı olarak böyle bir yolu tercih ederse eyvallah. Ama etmiyorsa illa yaptırmalısınız diye bir kampanyanın sürdürülmesi yanlıştır. Cebren bu iş olmaz" diye eklemişti.

Sonuçta hamilelerin de içinde olduğu birçok kişi aşı olması gerekirken olmamış ve beklenmedik bir biçimde genç yaşta insanlar arasında da gripten ölümler yaşanmıştı. Bu olayın ne kadar önemli olduğunu size anlatamam.

Şimdi de aşı konusunda emekli bilim insanları aynı tutumu sergiliyor. Konunun önemini bilen Türk İç Hastalıkları Derneği, Toraks Derneği gibi uzmanlık dernekleri kronik sağlık sorunu olan 65 yaş grubu üstündeki kişilerin aşılanması gerektiğini vurgularken, emekli bilimsel sorumluluğu olmayan bazı hekimler televizyon televizyon gezip programlara katılarak aşı yaptırılmaması gerektiğine dair bir propaganda yürütüyorlar. İşin ilginç olanı bu hekimler arasında 20 yıl önce “Mutlaka grip aşısı olmanız gerekiyor” diyen ve haber yaptığımız hekimler de var. Popülerlik sarhoşluğuna kapılmış bu hekimler gerçekten aşı olması gerekirken, bu tartışmaların etkisinde kalıp aşı olmadığı için sağlığı riske giren insanlar olduğunu unutuyorlar.

Sağlık Bakanlığı ile Enfeksiyon Hastalıkları Derneği tarafından 21-25 Ekim tarihlerinde Ankara’da Sheraton Oteli’nde düzenlenen 6. Ulusal Aşı Sempozyumu'nda aşıyla ilgili güncel tartışmaları, neden özellikle yetişkin aşılamasında istenilen sonuçların elde edilemediğini ortaya koyan konuşmacıları bir kez daha izledim.

Medya ve aşılama konusunda yapılan oturumun da moderatörlüğünü yaptım. Sempozyumda Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceylan aşı konusunda atılan olumlu adımlardan örnekler verdi.

Prof. Dr. Mehmet Ceylan’ın verdiği bilgiye göre Türkiye 2005 yılında çocukluk çağında yapılan 7 aşı için 14 milyon lira harcarken bu 2014 yılında 13 aşıya harcanan para 550 milyon lira oldu. 2016 yılında ise aşı harcamalarının 800 milyon lirayı bulması bekleniyor. Türkiye'ye Suriye'den gelen insanlara ise 1 milyon 100 bin doz aşılama yapılmış.

Sağlık Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı ve Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Başkanı Prof. Dr. İrfan Şencan ise konuşmasında aşılamanın birim maliyetlerini açıkladı. 5 yaş altı her çocuğun aşılanması için 120 dolar harcanıyor. Bu aşının piyasa fiyatı 430 doları buluyor.

İrfan Şencan’ın verdiği bilgiye göre Türkiye difteri ve tetanos aşısı için yedi yıllık alım yapmış durumda. Bu aşıların toplu alımla Türkiye’de üretilmesi planlanıyor. 2023 yılına kadar 13 aşının Türkiye’de üretilmesi hedefleniyor.

Aşılama hangi hastalıkla ilgili olursa olsun ölümleri ve iş gücü kaybını azaltıyor. Sadece grip aşısının yapılması AB’de 248 milyon euro ekonomik fayda sağlıyor.

Bir iyi haber de şu; çocuklarına aşı yaptırılmasına onay vermeyen ailelerin açtığı davalarda artık Yargıtay aşının yaptırılmasından yana görüş bildiriyor. Ancak hukukçuların önemli bir talebi var:

Aşı konusunda hukuksal boşluk olduğu görüşündeler. Anayasa’ya uygun biçimde zorunlu aşılarla ilgili kanun çıkarılmasını, kanunlarda aşılama zamanlarının mutlaka belirtilmesini ve tartışmaların bitirilmesini bekliyor.